SPIS TREŚCI:

1. HOSTEL INTERWENCYJNY – 2. CENTRUM SPOŁECZNOŚCIOWE – 3. MONITORING PRZESTĘPSTW – 4. BEZPIECZNA SZKOŁA – 5. PEŁNOMOCNIK – 6. WIDOCZNOŚĆ I SYMBOLE – 7. KARTA RÓŻNORODNOŚCI – 8. MIEJSKA POLITYKA LGBT+

PODSUMOWANIE

SZEŚĆ ZASAD RZECZNICTWA MNW

MNW: Samorządy

Wbrew temu, co twierdzą niektórzy politycy i polityczki, wybory i wyborczy program samorządowy dla LGBT+ jest możliwy.

Brak regulacji prawnych odpowiadających na potrzeby osób LGBT+ to problem dotyczący nie tylko prawa krajowego (np. brak ustawy o równości małżeńskiej, penalizacji przestępstw motywowanych uprzedzeniami, czy uproszczeniu tranzycji osób transpłciowych), lecz również działań samorządów lokalnych. To samorząd jest najbliżej potrzeb mieszkańców i mieszkanek (również osób LGBT+) i ma bezpośredni wpływ na ich codzienne życie. Oprócz nielicznych wyjątków, w Polsce nie dzieje się w tej materii prawie nic, a samorządowcy ignorują temat, jako “nie dotyczący ich kompetencji”, “polityczny”, czy wreszcie “światopoglądowy”.

Pora to zmienić.

Zapobieganie przemocy w szkole i na ulicach, systemowa pomoc dla osób LGBT+ zagrożonych bezdomnością, czy edukacja antydyskryminacyjna i wsparcie dla osób LGBT+ oraz inicjatyw, które im pomagają to tylko kilka przykładów postulatów dotyczących właśnie szczebla lokalnego.

Dlatego w Miłość Nie Wyklucza przygotowaliśmy listę gotowych rozwiązań, które odpowiadają na niektóre z problemów z jakimi mierzy się społeczność osób LGBT+. W perspektywie wyborów samorządowych 2018 naszym celem jest współpraca ze wszystkimi komitetami wyborczymi, które są zainteresowane zaadresowaniem problemów lokalnych społeczności LGBT+ oraz włączeniem postulowanych rozwiązań do swoich programów wyborczych.

Przełomowe wybory 2018

Wybory samorządowe 2018 roku są przełomowe dla społeczności LGBT+.

Po raz pierwszy w historii komunikaty wyborcze skierowane do elektoratu LGBT+ przez ugrupowania (o ile w ogóle się pojawiają) nie ograniczą się do mówienia o swojej orientacji i tożsamości przez kandydatów i kandydatki, lecz będą dotyczyć konkretnych obietnic wyborczych. Po raz pierwszy osoby LGBT+ będą mogły rozważyć głosowanie na dane ugrupowanie w oparciu o rozwiązania skierowane bezpośrednio do nich, również jako osób LGBT+.

W wyniku rozmów prowadzonych przez Miłość Nie Wyklucza od kwietnia 2018, do których włączyły się również Lambda Warszawa, Fundacja Trans-Fuzja oraz Kampania Przeciw Homofobii, deklarację programową LGBT+ podpisał się komitet wyborczy “Wygra Warszawa”.

Pomimo obietnic i zakończenia prac nad wspólną deklaracją w sierpniu 2018, komitet Rafała Trzaskowskiego nie podpisał programu LGBT+ przed wyborami, a rozmowy przeciągnęły się do lutego 2019 r. Po wprowadzeniu drobnych zmian, nowowybrany Prezydent Rafał Trzaskowski podpisał Warszawską Deklarację LGBT+ 18 lutego – piszemy o tym więcej tutaj.

Samodzielne działania Miłość Nie Wyklucza doprowadziły do podpisania deklaracji przez komitety “Razem dla Krakowa” i “Wrocław dla Wszystkich”.

Zakończyliśmy też rozmowy z warszawskim komitetem SLD-Lewica Razem. Deklarację programową opartą na naszym programie podpisał w jego imieniu Andrzej Rozenek.

Nasze postulaty uwzględniły również “Otwarta Częstochowa”, “Tak dla Łodzi” i poznański komitet “Prawo do Miasta”.

Zobacz jakimi zasadami kierujemy się w rozmowach z komitetami wyborczymi.

samorzady lgbt milosc nie wyklucza

Zmiana możliwa jest w całej Polsce, w mniejszych i większych miejscowościach. Wszędzie tam, gdzie żyją osoby LGBT+.

Jesteśmy gotowi i gotowe służyć naszą wiedzą i doświadczeniem ugrupowaniom i komitetom z całego kraju. Już to robimy.

Jeśli chcesz z nami współpracować i stworzyć program samorządowy dla LGBT+ w Twojej społeczności, napisz do nas na adres: kontakt@old.mnw.org.pl

Program samorządowy LGBT+ dla Warszawy, który prezentujemy poniżej, jest przykładową propozycją postulatów, odpowiadających na potrzeby (i uwzględniających specyfikę) stołecznej społeczności LGBT+. Wiemy, że nie wszystkie rozwiązania z Warszawy są do zastosowania w innych miejscowościach. Prowadząc rozmowy z lokalnymi komitetami, uwzględniamy lokalną specyfikę.

Wiemy też, że w wielu innych miastach organizacje LGBT+ (lub ich przedstawiciele i przedstawicielki) kandydują do władz samorządowych z list wyborczych. Liczymy na to, że ich obecność przełoży się na jasne deklaracje dotyczące społeczności LGBT+ w programach wyborczych ich komitetów.

Warszawa: Program samorządowy dla LGBT+

2017: Rozmowy z Hanną Gronkiewicz-Waltz

Koncepcja dla Warszawy powstała podczas przygotowań do pierwszego (i niestety ostatniego) spotkania stołecznych organizacji LGBT+ z prezydentką stolicy Hanną Gronkiewicz-Waltz, na którym Oktawiusz Chrzanowski z MNW zaprezentował kompleksową diagnozę potrzeb wraz z propozycjami rozwiązań dla miasta. Z naszej inicjatywy udało się ułożyć listę konkretnych działań miasta, które podniosłyby poziom bezpieczeństwa i jakość życia gejów, lesbijek, osób biseksualnych i transpłciowych w Warszawie.

Niestety, pomimo zaangażowania Rzecznika Praw Obywatelskich, stołeczna prezydent i ratusz nie były zainteresowane nawiązaniem realnej współpracy z organizacjami społecznymi i wdrażaniem polityki miejskiej odpowiadającej na potrzeby ok. dwustutysięcznej warszawskiej społeczności osób LGBT+.

2018: Rozmowy z komitetami wyborczymi

Od kwietnia 2018 roku prowadzimy rozmowy z trzema partnerami politycznymi (partiami politycznymi i ruchami miejskimi). Punktem wyjścia do tych rozmów są nasze propozycje programu samorządowego adresującego potrzeby stołecznej społeczności LGBT+. Wszystkim partnerom doradzamy, dzielimy się wiedzą i doświadczeniom oraz proponujemy szkolenia z podstawowych kwestii LGBT+.

Zgodnie z Sześcioma zasadami rzecznictwa MNW i biorąc pod uwagę fakt, że osoby LGBT+ reprezentują pełne spektrum przekonań i sympatii politycznych, nie deklarujemy poparcia dla żadnego z ugrupowań. Nie kierujemy się również osobistymi poglądami i preferencjami politycznymi. Działamy na rzecz całej społeczności rozmawiając ze wszystkimi, którzy o potrzebach osób LGBT+ chcą rozmawiać z nami.

Po zakończeniu rozmów z każdym z partnerów będziemy ogłaszać ich rezultaty niezależnie od wyniku. Celem rozmów jest spisanie konkretnych obietnic wyborczych zebranych w deklaracji programowej podpisanej przez przedstawicieli i przedstawicielki danego komitetu.

1. Hostel interwencyjny dla osób LGBT+

Proponujemy utworzenie hostelu interwencyjnego dla osób LGBT+ doświadczających przemocy, zagrożonych bezdomnością oraz doświadczających trudnej sytuacji życiowej z powodu swojej orientacji i tożsamości płciowej.

Priorytetem jest nie tyle otwarcie hostelu, lecz zapewnienie mu ciągłości funkcjonowania i niezależności finansowania w zmieniającej się sytuacji politycznej. Dlatego proponujemy stworzenie placówki działającej w oparciu o model ekonomii społecznej, łączącym wsparcie ze strony miasta (baza lokalowa, finansowanie publiczne) z pracą organizacji społecznych (kadra ośrodka, pomoc psychologiczna, doradztwo prawne i zawodowe) oraz z działalnością gospodarczą non-profit (np. hostel komercyjny lub kawiarnia zarabiająca na część pomocową). Ten ostatni element umożliwiłby także zatrudnienie osób wykluczonych z rynku pracy (np. osób przechodzących proces uzgodnienia płci, które mogą być narażone na utratę pracy), pomagając w procesie aktywizacji zawodowej.

Dlaczego to ważne?

Badania społeczne oraz dane gromadzone przez organizacje pomocowe pokazują, że osoby LGBT+ są szczególnie narażone na przemoc, bezdomność oraz trudności ze znalezieniem pracy. Dotyczy to zarówno młodych osób wyrzucanych z domu lub doświadczających przemocy ze strony rodziny, osób dorosłych prześladowanych w swoim miejscu zamieszkania, jak i osób transpłciowych przechodzących proces uzgodnienia płci.

Podobnie jak inne grupy narażone na przemoc z powodu uprzedzeń, geje, lesbijki, osoby biseksualne i transpłciowe potrzebują miejsca, w którym przede wszystkim mogą czuć się bezpiecznie. Ośrodki pomocowe nie zawsze mogą taką przestrzeń zaoferować, a szukanie pomocy wiąże się często z koniecznością powiedzenia o swojej orientacji i tożsamości (przymus coming outu) oraz kontaktem z nie zawsze przychylnymi pracownikami i pracowniczkami oraz klientami placówek pomocowych. Osoby LGBT+ potrzebują również odpowiednio przeszkolonych psychologów i psycholożek oraz kontaktu z innymi osobami, które rozumieją ich sytuację i doświadczenia.

Warszawski hostel LGBT+, który zniknął: Od lutego 2015 do października 2016 roku w Warszawie działał hostel interwencyjny prowadzony przez Lambdę Warszawa we współpracy z Fundacją Trans-Fuzja i współfinansowany ze środków norweskich. W tym okresie do hostelu zgłosiło się 70 osób z całej Polski, które otrzymywały nie tylko dach nad głową, ale też opiekę psychologiczną oraz pomoc w powrocie na rynek pracy i usamodzielnieniu się. Niestety model finansowania w oparciu o granty instytucjonalne okazał się niewystarczający, aby zapewnić hostelowi stabilne i trwałe funkcjonowanie. Po zamknięciu stołecznego ośrodka w Polsce nie działa żadna placówka z ofertą skierowaną do osób LGBT+.

2. Centrum społecznościowe LGBT+

Proponujemy utworzenie miejskiego centrum społeczno-kulturalnego, wspierającego i animującego życie warszawskiej społeczności LGBT+ poprzez udostępnianie bezpiecznej i przyjaznej przestrzeni do wymiany wiedzy i doświadczeń oraz poszukiwanie pomocy i wsparcia.

W Warszawie działa kilkanaście organizacji społecznych i grup nieformalnych, skupiających się na osobach LGBT+. Od świadczenia pomocy psychologicznej i prawnej, przez działania kulturalne, po zajęcia i imprezy sportowe, inicjatywy te pozwalają warszawskiej społeczności lesbijek, gejów, osób biseksualnych i transpłciowych otrzymać pomoc, gdy zawodzą instytucje i po prostu poczuć się bardziej u siebie. Poza zapewnieniem bazy lokalowej, centrum społecznościowe pozwoliłoby na stworzenie pierwszej w Warszawie oficjalnej “bezpiecznej przestrzeni”, w której każda osoba LGBT+ spotkałaby ludzi, którym mogłaby opowiedzieć o swoim problemie, potrzebie, albo pomyśle.

Dlaczego to ważne?

Wspieranie oddolnych inicjatyw poprzez tworzenie bezpiecznych warunków do spotkania, samoorganizacji oraz poszukiwania i otrzymywania wsparcia jest jednym z wyróżników otwartego i pomocnego samorządu. Już dziś w mieście działają ośrodki takie jak Centrum Wielokulturowe i Centrum Aktywności Międzypokoleniowej Nowolipie, które skupiają się na konkretnej tematyce i adresują swoją ofertę do konkretnej grupy społecznej. Działalność takich ośrodków pozwala wykorzystać energię ludzi, którym chce się robić coś dla innych.

W Warszawie nie brakuje osób z pomysłami i inicjatywą, które niestety zbyt często rezygnują z działań społecznych z powodu podstawowych trudności: braku miejsca na spotkanie, trudności w odszukaniu innych osób chętnych do angażowania się, czy braku czasu na organizowanie czegoś od zera. Centrum byłoby fundamentem, ułatwiającym ruszenie z miejsca. Dawałoby przestrzeń do realizacji programu współtworzonego przez społeczność LGBT+.

Przynajmniej 200 tysięcy osób LGBT+ w Warszawie

Badania społeczne prowadzone w wielu krajach wskazują na wysoką nadreprezentację osób LGBT+ wśród mieszkańców i mieszkanek dużych miast. Na przykład 7% populacji LGBT we Francji w porównaniu z 19% (mężczyźni) i 6% (kobiety) w Paryżu, 10,4% (mężczyźni) i 6,3% (kobiety) w największych miastach Brazylii w porównaniu ze średnią 5-7% dla ogólnej populacji. Również doświadczenia organizacji LGBT+ potwierdzają, że osoby homo- i biseksualne oraz transpłciowe często przeprowadzają się do największych polskich miast, poszukując większej anonimowości, swobody i możliwości “nowego życia” w zgodzie ze sobą.

Przy dwumilionowej populacji Warszawy i założeniu stosunkowo niewielkiej nadreprezentacji, można założyć, że w stolicy mieszka około 200 tysięcy osób LGBT+.

3. Monitoring przestępstw motywowanych uprzedzeniami wobec osób LGBT+

Proponujemy wprowadzenie miejskiego mechanizmu zgłaszania i monitorowania przestępstw motywowanych uprzedzeniami (hate crimes) wobec osób LGBT+ realizowanego przez straż miejską.

Homofobia, bifobia i transfobia prowadzą do przemocy, której ofiarami padają nie tylko osoby LGBT+. Sytuacja, w której można zostać zwyzywanym lub pobitym z powodu wyglądu, czy tego, że idziemy z kimś za rękę nie jest normalna i nie powinna być akceptowana. Zbyt często służby policyjne nie są odpowiednio przygotowane do przyjmowania zgłoszeń, czy nawet rozmowy z ofiarami przestępstw.

Mechanizm zgłaszania (na przykład w postaci telefonicznej linii alarmowej), notowania (w formie rzetelnie prowadzonych statystyk), przyjmowania (przez odpowiednio przeszkolonych funkcjonariuszy i funkcjonariuszki) oraz reagowania na przestępstwa wobec osób LGBT+ jest niezbędny. Wszystkim powinno zależeć na bezpiecznych ulicach i bezpiecznej Warszawie.

Dlaczego to ważne?

Problem przemocy wobec osób LGBT+ osiągnął w Polsce rozmiary kryzysu. Według badań Centrum Badań nad Uprzedzeniami (CBU) z 2017, 63,9% osób LGBTA doświadcza jakiejś formy przemocy (12,84% fizycznej, a 63,7% werbalnej), a do 34% badanych kierowano groźby. Dla porównania z raportu Kampanii Przeciw Homofobii z 2012 roku wynika, że 11,7% osób LGBTA doświadczyła przemocy fizycznej, a 43,9% przemocy psychicznej.

Przy kompletnej bierności władz centralnych, to właśnie na miastach i władzach samorządowych spoczywa odpowiedzialność za bezpieczeństwo wszystkich obywateli i obywatelek.

Nie ma zgłoszeń, nie ma problemu?: Badania prowadzone przez organizacje społeczne i instytucje naukowe wskazują, że znakomita większość osób LGBT+ doświadczających przemocy z powodu swojej orientacji lub tożsamości płciowej nie zgłasza się na policję (według raportu CBU odsetek ten wynosi zaledwie 4%). Nie wierzą, że to coś da, nie ufają lub boją się policji, czy wreszcie nie chcą narażać się na dodatkowe nieprzyjemności w kontakcie z funkcjonariuszami. Brak zgłoszeń sprawia, że statystyki policyjne nie oddają skali problemu. W efekcie organizacje społeczne od lat biją na alarm, a władze państwowe od lat przekonują, że problem nie istnieje. Skuteczny monitoring i zgromadzenie danych o rozmiarach problemu jest warunkiem dalszych zmian.

4. Bezpieczna szkoła i program “Latarnik”

Proponujemy wprowadzenie rzetelnej edukacji antydyskryminacyjnej oraz przeszkolenie “Latarników” – osób przygotowanych do pomocy uczniom i uczennicom LGBT+ oraz pracy z kadrą pedagogiczną w swojej szkole.

Brak wiedzy wzmaga uprzedzenia. Uprzedzenia prowadzą do przyzwolenia na przemoc. W sytuacji przyzwolenia, ofiarą przemocy może paść każde dziecko.

Treści obecne w programie nauczania nie dostarczają młodym osobom rzetelnej, naukowej wiedzy o osobach LGBT+, a często wręcz utrwalają fałszywe, krzywdzące przekonania i usprawiedliwiają ich złe traktowanie. Bullying – zjawisko gnębienia przez rówieśników i nauczycieli – jest ignorowane, deprecjonowane i tolerowane przez źle przygotowaną kadrę nauczycielską i pedagogiczną.

Celem programu “Latarnik” byłoby doprowadzenie do tego, aby w każdej warszawskiej szkole była przynajmniej jedna osoba (nauczyciel, nauczycielka, szkolna pedagożka czy psycholog), przygotowana do zapobiegania i reagowania na przemoc wobec uczniów i uczennic LGBT+ oraz współpracy z kadrą pedagogiczną i nauczycielską (dostarczając wiedzę, interweniując w sytuacjach kryzysowych). Efektywny program szkoleń prowadzonych np. przez WCIES – Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń – mógłby skupić się w pierwszej kolejności na nauczycielach i nauczycielkach, które już teraz starają się wprowadzać w swoich szkołach działania zapobiegające uprzedzeniom i dyskryminacji, wyposażając ich w wiedzę i narzędzia do dalszej pracy. Warszawski samorząd próbował już podobnych działań, jednak jedynie w ramach ograniczonych czasowo projektów – tymczasem konieczne są systemowe, nastawione na trwałość i zasięg działania, które faktycznie i realnie odpowiedzą na problem bullyingu.

Dlaczego to ważne?: Polskie szkoły nie zapobiegają dyskryminacji. Nie mierzą się z uprzedzeniami, nie dostarczają wiedzy o tym, jak im zapobiegać, nie uczą jak reagować na przemoc, która jest ich skutkiem. Młode lesbijki, geje, osoby biseksualne i transpłciowe, które doświadczają złego traktowania ze strony rówieśników, nauczycieli lub rodziny są pozostawione same sobie. Często nie mogą liczyć na pomoc osób, których obowiązkiem jest jej udzielić. Do organizacji społecznych trafiają kolejne doniesienia o szkolnej psycholożce, która wysyła młodą osobę homoseksualną do psychiatry, czy wychowawcy, który publicznie szydzi z ucznia, który mówi o swojej homoseksualnej orientacji. Brak wsparcia ze strony szkoły pogłebia często już trudną sytuację osób LGBT+, a ostatecznie odbija się na zdrowiu młodych osób, prowadząc do tragedii.

MEN nie widzi samobójstw młodzieży

Problem homo-, bi-, lub transfobicznej przemocy w polskich szkołach pojawił się mocniej w debacie publicznej raptem dwukrotnie, gdy media zainteresowały się historiami nastoletnich chłopców zadręczonych przez swoich kolegów, koleżanki i nauczycieli, a w efekcie doprowadzonych do samobójstwa. Podobnie jak w przypadku przestępstw motywowanych uprzedzeniami, skala problemu bullyingu osób LGBT+, czyli dręczenia młodych osób przez rówieśników i nauczycieli, pozostaje niezbadana przez instytucje publiczne. Dane gromadzone przez organizacje zajmujące się zapobieganiem przemocy w szkołach oraz pomocą osobom LGBT+ sugerują jednak, że gnębienie młodzieży LGBT+ jest zjawiskiem powszechnym i tolerowanym bądź ignorowanym, a kadra pedagogiczna jest często całkowicie nieprzygotowana do przeciwdziałania temu problemowi.

Ministerstwo Edukacji Narodowej od lat ignoruje raporty organizacji społecznych, stwierdzające że 70% młodzieży LGBTA ma myśli samobójcze i – zależnie od sytuacji politycznej – prowadzi działania pozorne lub – tak jak obecnie – nie prowadzi ich wcale. Ile tragedii naprawdę dzieje się w polskich szkołach władze nie chcą wiedzieć. Odpowiedzią mogą być odważne działania samorządu lokalnego.

5. Pełnomocnik/Pełnomocniczka ds. Społeczności LGBT+

Proponujemy utworzenie urzędu Pełnomocnika/ Pełnomocniczki – osoby koordynującej współpracę miasta ze społecznością, dbającej i odpowiadającej za jakość prowadzonych przez miasto działań oraz będącej “twarzą” Ratusza w kwestiach związanych ze sprawami osób LGBT+.

Priorytetem nie jest stworzenie urzędu – w Ratuszu istnieje już urząd Pełnomocniczki ds. Równego Traktowania – lecz umożliwienie jego efektywnej pracy. Oznacza to, że Pełnomocnik/Pełnomocniczka musi dysponować: zespołem pracowników (nawet niewielki zespół pracowników będzie działał sprawniej, niż większa grupa osób wykonująca zadania na rzecz osób LGBT+ jako “setny” obowiązek służbowy), budżetem (pozwalającym na prowadzenie realnych, a nie pozornych działań) i prerogatywami (odpowiednim umocowaniem w strukturze administracyjnej Ratusza). Konieczne jest także przeprowadzenie audytu dotychczasowych działań Ratusza (w ramach tzw. polityki różnorodności) oraz nawiązanie rzeczywistego, trwałego dialogu miasta ze społecznością, w celu zdiagnozowania potrzeb i możliwych rozwiązań.

Dlaczego to ważne?: Wyznaczenie w strukturze urzędu funkcji odpowiedzialnej za sprawy dotyczące społeczności LGBT+ byłoby jasnym sygnałem, że władze Warszawy dostrzegają dwustutysięczną grupę osób, z których część przeniosła się do stolicy w poszukiwaniu bezpieczniejszego i bardziej godnego życia. Jednocześnie wdrożenie przekrojowych działań na rzecz społeczności LGBT+ wymaga koordynacji i odpowiednio wysokiej pozycji w urzędzie.

Jak jest teraz? Urząd bez pieniędzy i pracowników: W warszawskim Ratuszu pracuje około 6 tysięcy urzędników. Działające obecnie wieloosobowe stanowisko wdrażające działania na rzecz “różnorodności” to w istocie dwie osoby podległe Pełnomocnik ds. Równego Traktowania. W skali budżetu miasta, Pełnomocniczka dysponuje symbolicznym budżetem. Brak wyróżnienia społeczności LGBT+ i rozpuszczenie jej w mętnym pojęciu “różnorodności” jest zasłoną dymną, która z jednej strony pozwala zachować dystans od osób LGBT+, a z drugiej umożliwia prowadzenie fasadowych działań. Wszystko to pozwala sądzić, że dla obecnej Prezydent Warszawy różnorodność jest tematem marginalnym. W efekcie większość działań przerzucana jest na organizacje społeczne w ramach projektów z nierealnie niskimi budżetami. Uniemożliwia to prowadzenie efektywnej polityki na rzecz społeczności LGBT+ w mieście.

6. Widoczność i symbole

Proponujemy, aby wzorem innych europejskich stolic, władze Warszawy dostrzegły obecność społeczności LGBT+, wspierały jej widoczność przez cały rok.

Ratusz i Prezydent Warszawy powinny udzielić patronatu Paradzie Równości, wywiesić na stołecznym Ratuszu tęczową flagę w dniu Parady oraz w Międzynarodowym Dniu Walki z Homofobią, Bifobią i Transfobią (IDAHOT), a także wspierać organizacyjnie, finansowo i reprezentacyjnie wydarzenia społeczno-kulturalne adresowane do warszawskiej społeczności LGBT+ przez cały rok.

Choć te symboliczne gesty nie mają bezpośredniego przełożenia na jakość życia osób LGBT+ w mieście, zyskują ogromne znaczenie, gdy chodzi o tworzenie klimatu otwartości lub wrogości wobec jego nieheteroseksualnych mieszkańców i mieszkanek. Udzielenie patronatu, wywieszenie tęczowej flagi, czy uczestnictwo w imprezie jest sygnałem, że władze Warszawy dostrzegają społeczność LGBT+ jako współobywateli i obywatelki, “przyznają sie do nich” i nie spychają ich na margines widoczności.

Takie komunikaty kształtują nastawienie wszystkich pracowników i pracowniczek instytucji miejskich do osób LGBT+. Mówią, że Warszawa jest miastem dla wszystkich i nikt nie może być źle traktowany z powodu swojej orientacji lub tożsamości płciowej.

Dlaczego to ważne?

Warszawska Parada Równości jest największym marszem społeczności LGBT+ w Polsce. W 2018 r. wzięło w niej udział 45 tysięcy osób – nie tylko LGBT+, lecz również ich rodzin, przyjaciół oraz sojuszników i sojuszniczek, czyli osób heteroseksualnych, które chcą wspierać postulaty równego traktowania. Parady i marsze równości odbywające się w wielu miastach świata (i kilkunastu miastach w Polsce) są nie tylko demonstracjami, upominającymi się o równe traktowanie, lecz także świętem lokalnych społeczności.

Inne europejskie stolice już dawno rozpoznały potencjał wizerunkowy i turystyczny związany z tymi imprezami, a patronaty burmistrzów Londynu, Paryża, czy nawet słoweńskiej Ljubljany nikogo nie dziwią. Miasto dysponuje znaczącym budżetem na promocję i działania informacyjne. Warto zacząć wydawać go w sposób włączający społeczność LGBT+. Tak rozumiana promocja to – również finansowy – zysk dla całego miasta.

Dlaczego Ratusz boi się Parady Równości?

Pomimo osiemnastoletniej historii i trwałego zrośnięcia się z krajobrazem stolicy, dotychczasowe władze Warszawy zrobiły wszystko, aby jej przeszkodzić (prezydent Lech Kaczyński zakazał Parady po czym przegrał sprawę przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka), lub się od niej odciąć (pomimo wysyłanych co roku zaproszeń, prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz nigdy nie udzieliła Paradzie swojego patronatu).

Strach przed byciem kojarzonym z Paradą Równości, w której obok par tej samej płci machających tęczowymi flagami widać rodziny z dziećmi, bierze się często z niewiedzy. Jest też symbolem dystansowania się władz miasta od osób LGBT+, które żyją i pracują w mieście, a raz do roku chcą bezpiecznie przejść Marszałkowską trzymając ukochaną osobę za rękę.

7. Karta Różnorodności

Proponujemy przyjęcie przez Prezydenta miasta Karty Różnorodności, obejmującej wytyczne dla poszczególnych urzędów i instytucji miejskich, biorące pod uwagę potrzebę godnego, równego traktowania również osób LGBT+ przez urzędników i urzędniczki, a także wprowadzenie standardów pracy, dbających o dobre traktowanie osób LGBT+ zatrudnionych w instytucjach miejskich.

Urzędnicy i urzędniczki muszą być przygotowane do obsługi wszystkich mieszkańców miasta. Osobiste uprzedzenia wobec osób LGBT+ nie mogą wpływać na jakość ich pracy. Jasne wytyczne i standardy pracy instytucji miejskich w kontaktach z osobami LGBT+ ułatwią zapobieganie takim sytuacjom. Dotyczy to również osób LGBT+ zatrudnionych w instytucjach miejskich, które w obawie przed gorszym traktowaniem lub wręcz gnębieniem, robią wszystko aby ukryć swoje życie prywatne przed współpracownikami i szefostwem.

Karta Różnorodności to uniwersalne rozwiązanie stworzone przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu, które zostało już wprowadzone przez kilka samorządów w Polsce, m.in. w Częstochowie, Gdańsku, Poznaniu, Słupsku i Wrocławiu.

Dlaczego to ważne?: Orientacja i tożsamość płciowa człowieka są sprawą zarówno prywatną, jak i publiczną. Osoby LGBT+ często boleśnie się o tym przekonują, gdy informacja o tym z kim lub jak żyją ma znaczenie i musi zostać ujawniona przed urzędnikiem. Dotyczy to np. osób transpłciowych, posługujących się dokumentami tożsamości ze zdjęciem, które muszą nieustannie konfrontować się z uprzedzeniami, czy par tej samej płci, które starają się załatwić jakąś sprawę wspólnie.

Homofobiczny urzędnik to homofobiczne miasto: Dla wielu mieszkanek i mieszkańców Warszawa to właśnie urzędnik jest pierwszym reprezentantem miasta. Niechęć pracowników instytucji publicznych do osób LGBT+ często przekłada się na ich złe traktowanie, zmieniając załatwienie dowolnej sprawy urzędowej w potyczkę o własną godność.

8. Miejska Polityka LGBT+

Proponujemy opracowanie przez władze i Urząd Miasta wspólnie ze społecznością LGBT+ dokumentu programowego odnoszącego się do wszystkich dziedzin działalności samorządu w odniesieniu do osób LGBT+.

Już dziś w mieście funkcjonują tego typu polityki adresujące potrzeby konkretnych grup społecznych (np. polityka młodzieżowa, senioralna itp.). Przewaga przekrojowej polityki miejskiej nad punktowymi rozwiązaniami polega przede wszystkim na tym, że umożliwia ona całościowe, a nie wybiórcze zdiagnozowanie potrzeb i deficytów w szczególności po stronie działania urzędów miejskich.

Dokument ten przyjęty uchwałą Rady Miasta, zabezpieczający środki finansowe przeznaczone na jego realizację, i oddany do wdrożenia Prezydentowi miasta gwarantuje nadanie wysokiego priorytetu zadaniom związanym z odpowiadaniem na potrzeby społeczności LGBT+. Pokazuje on również złożoność zagadnień, pozwala przyjrzeć się działaniu urzędów z bliska i z namysłem oraz zwiększa szanse na to, że zaplanowane rozwiązania będą wdrażane w sposób długofalowy.

Postulaty Programu LGBT+ dla Warszawy powinny zostać wpisane i szczegółowo dopracowane właśnie w ramach tak zdefiniowanej Polityki Miejskiej LGBT+.

Dlaczego to ważne?: Nie sposób zbadać, uszeregować i zaadresować potrzeb dwustutysięcznej grupy mieszkańców i mieszkanek, bez przekrojowej analizy stanu rzeczy. Brak przygotowania całościowej polityki oznacza prowadzenie działań doraźnych, punktowych, nieskoordynowanych ze sobą, a tym samym nieefektywnych społecznie i finansowo.

Polityka, której nigdy nie było

Pierwszy audyt działań Urzędu i Prezydent Miasta na rzecz warszawskiej społeczności LGBT+ został wymuszony przez stołeczne organizacje społeczne w marcu 2017 roku. Jego wynik nie pozostawiał złudzeń. Działania prowadzone przez miasto są nieliczne, punktowe, niedofinansowane i odseparowane od grupy społecznej, której w założeniach mają służyć. Są również traktowane jako marginalny dodatek do bliżej nieokreślonej “polityki różnorodności”, która de facto ma być (i jest) realizowana przez organizacje społeczne, pracujące w oparciu o nierealistycznie niskie budżety.

Podczas spotkania z Prezydent Hanną Gronkiewicz-Waltz w marcu 2017 roku, pokazaliśmy przykład dobrze opracowanej i realizowanej spójnej polityki miejskiej na rzecz osób LGBT+ przyjętej w 2015 roku w Barcelonie. Zadeklarowaliśmy także gotowość do współpracy przy tworzeniu analogicznego rozwiązania dla Warszawy. Nigdy nie doczekaliśmy się odpowiedzi.

Podsumowanie

Postulaty Programu LGBT+ dla Warszawy to dopiero początek pracy nad poprawą sytuacji osób LGBT+ w naszym mieście.

Zaprezentowana lista adresuje najbardziej palące problemy i podsuwa rozwiązania, które wymagają sprecyzowania i wdrożenia.

Realizacja postulatów Programu nie będzie możliwa bez zaangażowania organizacji społecznych, dysponujących doświadczeniem i wiedzą w dziedzinie wspierania osób LGBT+ oraz samej społeczności.

Przed wyborami prowadziliśmymy rozmowy z komitetami reprezentującymi wystarczająco szerokie spektrum polityczne, aby zwiększyć szanse na to, że już po wyborach będziemy mieć z kim rozmawiać o wdrożeniu naszych postulatów.

Źródła przytoczonych danych

M. Świder, M. Winiewski: “Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2015–2016”, Warszawa 2017. Raport opracowany przez Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego i Kampanię Przeciw Homofobii we współpracy z Lambdą Warszawa i Fundacją Trans-Fuzja.

s. 6-10: grafiki podsumowujące raport

s. 77: 68,9 % osób LGBTA dosiadczyło jakiejś formy przemocy
s. 80: 63,7% osób LGBTA doświadczyło przemocy werbalnej
s. 80: 12,8% osób LGBTA doświadczyło przemocy fizycznej
s. 66: 70% młodzieży LGBTA ma myśli samobójcze

M. Makuchowska, M. Pawlęga: “Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2010–2011”, Warszawa 2012. Raport opracowany przez Kampanię Przeciw Homofobii we współpracy z Lambdą Warszawa i Fundacją Trans-Fuzja.

s. 37: 43,9% osób LGBTA doświadczyło przemocy psychicznej
s. 29: 11,7% osób LGBTA doświadczyło przemocy fizycznej

Sześć zasad rzecznictwa Miłość Nie Wyklucza

Miłość Nie Wyklucza jest organizacją rzeczniczą – przekonujemy i edukujemy polityków i polityczki, aby doprowadzić do takiej zmiany prawa, która umożliwi społeczności osób LGBT+ bezpieczniejsze i bardziej godne życie w Polsce.

Oto sześć zasad jakimi się kierujemy.

Apartyjność

Nie popieramy żadnego urgupowania politycznego. Wspieramy wszystkich kandydatów i kandydatki, uwzględniające potrzeby społeczności osób LGBT+ w swoich programach.

Dialog

Rozmawiamy ze wszystkimi ugrupowaniami, które chcą rozmawiać z nami – dostarczamy wiedzę i propozycje realnych, sprawdzonych rozwiązań skierowanych do społeczności LGBT+

Przejrzystość

Informujemy społeczność LGBT+ o efektach współpracy z politykami i polityczkami – zarówno sukcesach, jak i porażkach.

Odpowiedzialność

Deklaracje programowe ugrupowań politycznych traktujemy jako zobowiązanie wobec społeczności – zobowiązanie, z którego będziemy je rozliczać.

Jakość

Naszym celem jest wpisanie do programów realistycznych i realizowalnych postulatów, które będą mieć realny, a nie jedynie symboliczny, wpływ na życie osób LGBT+.

Niezależność

Osoby członkowskie Miłość Nie Wyklucza nie ubiegają się o stanowiska polityczne z ramienia żadnej partii. Stowarzyszenie nie przyjmuje pieniędzy od ugrupowań politycznych.