Krok w kierunku pełnej równości i szansa na rzetelną debatę o sytuacji par osób tej samej płci.
12 lutego 2018 r. organizacje LGBT+ otrzymały do konsultacji projekt ustawy o związkach partnerskich, przygotowany przez Nowoczesną. Poniżej publikujemy komentarz oraz najważniejsze uwagi grupy prawnej Miłość Nie Wyklucza. Pełna lista uwag znajduje się dole strony.
Po co składać ustawę o związkach partnerskich?
Przedstawienie projektu ustawy oraz ostateczne złożenie go do laski marszałkowskiej będzie ważnym działaniem, które umożliwi ponowne otwarcie debaty publicznej o sytuacji par jednopłciowych w Polsce. W obecnej sytuacji politycznej celem zarówno polityków i polityczek, organizacji społecznych, jak i mediów, powinno być zadbanie o jak najwyższy poziom merytoryczny takiej debaty oraz wykorzystanie szansy na przybliżenie tematu równouprawnienia wszystkich rodzin szerokiej opinii publicznej. Kluczowe będzie tutaj jasne sformułowanie dwóch komunikatów:
- pary tej samej płci już teraz wychowują w Polsce dzieci, a brak jakichkolwiek regulacji prawnych ma negatywny wpływ na ich bezpieczeństwo,
- związki partnerskie są rozwiązaniem prowizorycznym, które nie może zastąpić pełnej równości małżeńskiej.
Jesteśmy otwarci na współpracę ze wszystkimi stronami, które pragną zabrać głos w debacie opartej na rzetelnej wiedzy, a nie ideologicznych uprzedzeniach. Dołożymy wszelkich starań, aby osoby zabierające głos w dyskusji jako zwolennicy i zwolenniczki równouprawnienia osób LGBT+ były do niej dobrze przygotowane. Z chęcią podzielimy się zgromadzoną przez nas wiedzą i doświadczeniem w organizacji szkoleń, debat i wystąpień publicznych. Wierzymy również, że dzięki zaangażowaniu społeczności LGBT+ oraz jej sojuszników i sojuszniczek, możemy wykonać kolejny krok na drodze do budowania bardziej sprawiedliwego i otwartego społeczeństwa.
Najważniejsze uwagi do projektu Nowoczesnej
- Projekt przesłany do konsultacji 12 lutego 2018 r. uwzględnia wiele uwag, które zgłosiliśmy do wcześniejszego projektu, przedstawionego organizacjom do konsultacji w maju 2017 r.
- W porównaniu z poprzednimi projektami ustaw o związkach partnerskich, w których tworzeniu uczestniczyliśmy, instytucja związku partnerskiego w większym stopniu uwzględnia potrzeby par tej samej płci, a także wychowywanych przez nie dzieci. Stanowi więc pożyteczną zmianę w prawie rodzinnym.
- Projektodawcy przedstawiają instytucję związku partnerskiego jako rozwiązanie będące krokiem na drodze do wprowadzenia równości małżeńskiej czyli pełnego zrównania par tej samej i różnej płci w prawie do zawierania małżeństw i wychowywania dzieci. Jest to spójne z celem strategicznym Stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza.
- Projekt przewiduje umożliwienie zawierania związków partnerskich zarówno parom tej samej, jak i różnej płci, traktując je jednakowo. Nie dotyczy to jednak proponowanych przepisów o przysposobieniu dziecka jednego z partnerów/ partnerek. Takie różnicowanie jest dyskryminacją ze względu na orientację seksualną.
- Pewne zastrzeżenia budzi sposób zawierania związków partnerskich przewidziany w projekcie, a mianowicie złożenie wniosku zawierającego oświadczenia woli osób wstępujących w związek w Urzędzie Stanu Cywilnego. Procedura wnioskowa zakłada jednak, że o zawarciu związku rozstrzygałaby decyzja USC, a nie oświadczenie woli, co wydaje się niepotrzebne. Nie sprecyzowano, kiedy zostaje zawarty związek (czy z chwilą złożenia oświadczeń woli przed kierownikiem USC czy też po sporządzeniu aktu związku partnerskiego), choć np. Kodeks rodzinny i opiekuńczy jasno wskazuje, że małżeństwo zostaje zawarte, gdy zostaną złożone stosowne oświadczenia
- Projektodawca przewiduje, że wniosek o zawarcie związku należy składać w USC właściwym dla miejsca zamieszkania co najmniej jednej z osób, które ów związek chcą zawrzeć. Nie widać powodu dla takiego ograniczenia. Małżeństwo może być przecież zawarte w dowolnym USC w Polsce – analogicznie, taką możliwość powinny mieć osoby zamierzające zawrzeć związek partnerski.
- W projekcie ustawy brakuje przepisów, które regulowałyby status związków partnerskich różnopłciowych i jednopłciowych, a także małżeństw par osób tej samej płci regulacji zawartych za granicą. Zasadnym jest dodanie przepisu, zgodnie z którym do sformalizowanych związków zawartych poza granicami RP w formie innej niż małżeństwa oraz do małżeństw zawartych poza granicami RP przez osoby tej samej płci stosowałoby się przepisy projektowanej ustawy.
Pełne stanowisko Miłość Nie Wyklucza wraz z listą szczegółowych uwag dotyczących poszczególnych zapisów można pobrać poniżej: